The position of wisdom themes from Ferdowsi's perspective, focusing on the role of literature in spreading knowledge

Document Type : Original Article

Author

Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Farhangyan, Tehran, Iran.

Abstract

Rationalism is Ferdowsi's dominant thought in Shahnameh. Ferdowsi considers wisdom to be the most important human capital in life. The purpose of this research is to introduce the various meanings of wisdom in Shahnameh. The great work of Shahnameh begins with the name of God, the God of Life and Wisdom. The use of the word wisdom at the beginning of this precious work indicates the high position of wisdom in the poet's eyes. He believes that the distinguishing feature of man from other creatures is wisdom, and on this basis, he evaluates and explains the personality and performance of Iranian kings and heroes. Ferdowsi composed Shahnameh with the aim of explaining the social and political thoughts of pre-Islamic Iranian society and considers wisdom to be the most important factor in completing and determining the exercise of power and legitimacy of the king and ruler. The findings of the article show that wise social communication in Ferdowsi's Shahnameh includes the following: peaceful coexistence, constructive speech, balanced communication with individuals, understanding the values and status of the family, helping one's fellow human beings, courage in expression, concern and social awareness, lack of attachment to the world, moralistic joy, tolerance of problems, logical wisdom, deliberativeness, spiritual connection with God... As a result, Hakim Toos considers wisdom to be the distinguishing feature of human creation from other creatures, and it is on this basis that he evaluates the personalities of Iranian kings and heroes.

Keywords

Main Subjects


ابراهیمی­دینانی، غلامحسین (1380). دفتر عقل و آیت عشق، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
انوشه، ملیحه؛ ابوالحسنی­چیمه، زهرا، مولودی، فواد؛ سیدابراهیمی­نژاد، فاطمه (1400). «مفهوم­سازی احترام والدین و فرزندان: بررسی زبان اجتماع در شاهنامة فردوسی»؛ فصلنامة زبان­شناسی اجتماعی، دورة پنجم (سری جدید)، 1(17)، 69-57.
پرهام، باقر (1377). با نگاه فردوسی: مبانی خرد سیاسی در ایران، چاپ دوم، تهران: مرکز.
تفضلی، احمد (1380). مینوی خرد، چاپ سوم، تهران: انتشارات توس.
حسنوند، فضل­الله؛ شیوندی­چلیچه، کامران؛ درتاج، فریبرز؛ دلاور، علی؛ سعدی­پور، اسماعیل (1403). «خرم­زیستی، شادکامی خردمندانه در گسترة روان­شناسی»، فصلنامة فرهنگ مشاوره و روان­درمانی، 15(57)، 27-1.
حسنوند، فضل­الله؛ شیوندی­چلیچه، کامران؛ درتاج، فریبرز؛ دلاور، علی؛ سعدی­پور، اسماعیل (1401). «ارتباط اجتماعی خردمندانه، بازتعریف مفهوم ارتباط در فرهنگ ایرانی مبتنی بر شاهنامة فردوسی»، فصلنامة علمی شناخت اجتماعی، 11(2)، 36-25.
خسروی، اشرف؛ موسوی، سیدکاظم (1387). «خردورزی و دین­داری اساس هویت ایرانی در شاهنامه»، فصلنامة کاوش­نامه، 9(6)، 128-99.
دوستخواه، جلیل (1385). اوستا، گزارش و پژوهش، چاپ دهم، تهران: مروارید.
رزمجو، حسین (1375). انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی، تهران: امیرکبیر.
رضا، فضل­الله (1375). پژوهشی در اندیشه­های فردوسی (جلد اول و دوم)، چاپ چهارم، تهران: علمی­فرهنگی.
رضاپور­مقدم، رؤیا؛ حرمتی، حمیده (1398). «مؤلفه­های خردگرایی در نگاره­های شاهنامة موردپژوهی نگارة دیدار تهمینه و رستم»، فصلنامة باغ نظر، 16 (8)، 28-17.
رنجبر، احمد (1363). جاذبة فکری فردوسی، تهران: امیرکبیر.
سبحانی­نارین؛ عباسی­فر، حدیث؛ شفیعی­یاسمن؛ علی­پور، فرزانه؛ فرخ­بلاغی، فاطمه؛ جعفری­کلیبر، فاطمه (1402). «جایگاه خرد و خردورزی در شاهنامة فردوسی»، مجلة دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 6(60)، 34-25.
سوتر، فرناندو (1382). پرسش­های زندگی، ترجمة عباس مخبر، تهران: طرح نو.
صادقی­گیوی، مریم (1388). «تحلیل مبانی اندیشه­های خردگرایی در شاهنامة فردوسی»، فصلنامة مطالعات نقد ادبی، 17، 66-35.
طهماسبی، فرهاد (1398). «تقابل و تعامل در فردوسی از منظر نشانه­شناسی فرهنگی (از گیومرت تا فریدون)»، پژوهشنامة ادب حماسی، 2(28)، 277-255.
فردوسی، ابوالقاسم (1384). شاهنامة فردوسی، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ چهارم، تهران: قطره.
فردوسی، ابوالقاسم (1394). شاهنامه، پیرایش جلال خالقی مطلق، دورة 4 جلدی، چاپ هفدهم، تهران: سخن.
محجوب، محمدجعفر (1369). سبک خراسانی در شعر فارسی، تهران: فردوس.
مشایخی، منصوره (1388). «ارتباط خرد و شادی در شاهنامة فردوسی و مطابقت آن با شعر چند شاعر فارسی و عربی زبان»، فصلنامة ادبیات تطبیقی، 3(11)، 233-213.
میزانی ­جوانشیر، فرج­الله (1380). حماسة داد، تهران: جامی.
نیک­روز، یوسف؛ کریمی­، فاطمه (1394). «نقد روان­شناختی گشتاسپ در داستان رستم و اسفندیار بر اساس روان‌شناسی تحلیلی یونگ»، فصلنامة ادبیات پهلوانی، 2(4)، 152-119.