Analysis of Khosrow and Shirin's Conversations in Nizami's Poem Khosrow and Shirin (Based on Adjacent Pairs)

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Language and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.

2 Master’s degree holder in Persian Language and Literature, Faculty of Language and Literature, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran.

Abstract

Dialogue analysis is one of the methods used to uncover meanings within utterances. Although it falls under the broader category of discourse analysis, it can be conducted independently by examining individual utterances to understand the interaction between conversational partners and the meanings they intend to convey. Adjacent pairs, a key aspect of dialogue analysis, provide insight into how meanings are transferred and interpreted. By analyzing this aspect in the conversations between Khosrow and Shirin, one can determine the position of an utterance within an adjacent pair in its specific context, identify the response structures preferred by Khosrow or Shirin, and analyze them. This study employs a descriptive-analytical approach to examine the conversations between Khosrow and Shirin in Nizami’s Khosrow and Shirin based on adjacent pairs. The findings indicate that Khosrow and Shirin take turns speaking and adhere to conversational turn-taking norms. Shirin tends to produce more utterances that are relevant to the other’s speech compared to Khosrow. Additionally, Shirin uses metaphors more frequently than Khosrow to express her views and assert her royal identity. However, Khosrow deliberately ignores some of Shirin’s statements and only responds to her adjacent pairs after observing her persistence across multiple conversational turns.

Keywords

Main Subjects


امانی اقبلاغ، مریم (1398). «بررسی آداب گفتمان اجتماعی در داستان­های نظامی (خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر) بر اساس منطق گفتگوی باختین»، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه محقق اردبیل، استاد راهنما: حسین نوین، استاد مشاور: عسگر صلاحی.
امینی شلمزاری، زهرا و محمدرضا نصر اصفهانی و سیده مریم روضاتیان (1402). «تحلیل گفتمان انتقادی قدرت در خسرو و شیرین نظامی»، نشریۀ متن پژوهی، 27(96)، 201- 173.
پالتریج، برایان (1396). درآمدی بر تحلیل گفتمان، ترجمۀ طاهره همتی، تهران: نویسه پارسی.
پیکانی، پروین و رحمان ذبیحی و علیرضا شوهانی (1401). «تحلیل مناظرۀ خسرو و فرهاد به روایت نظامی گنجوی و خانای قبادی از دیدگاه اصول همکاری گرایس»، پژوهشنامۀ ادبیات کُردی، 9(15)، 112-97.
چلمقانی، مریم (1400). «مقایسۀ تحلیلی زبان زنان و مردان در گفتگوهای خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی بر اساس علم معانی»، دانشگاه اصفهان، استاد راهنما: سیده مریم روضاتیان.
حسن­پور، هیوا و تورج خسروی شعبانی (1402). «تحلیل گفتگو: واکاوی پاره­گفتارها در دو رمان حصار و سگ­های پدرم و یکلیا و تنهایی او»، نشریۀ ادبیات پارسی معاصر، 13 (1)، 78- 54.
حسن­زاده، لیلا (1390). «بررسی عنصر گفتگو در خسرو و شیرین نظامی گنجوی»، دانشگاه پیام­نور مرکز قزوین، استاد راهنما: تورج عقدایی منصور پیرانی.
دودانگه، محرمعلی (1389). «بررسی و تحلیل گفتگو در خمسۀ نظامی با تأکید بر مثنوی خسرو و شیرین و لیلی و مجنون»، دانشگاه پیام نور استان تهران، استاد راهنما: مصطفی گرجی، استاد مشاور: فاطمه کوپا.
ریترز، جورج (1393). نظریه­های جامعه­شناختی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.
سیلورمن، دیوید (1393). روش تحقیق کیفی در مطالعات جامعه­شناختی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: جامعه‌شناسان.
شیخ حسنی، زینب و محمد امیر مشهدی (1397). «تحلیل عناصر داستان در منظومه­های خسرو و شیرین نظامی و شیرین و خسرو هاتفی»، نشریۀ علوم ادبی، 8 (13)، 91-63.
فلیک، اووه (1392). درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
کِرِس، گونتر (1401). تحلیل گفتمان چند وجهی، ترجمۀ زهرا مجدی­زاده و منصوره حجاری، نشریۀ جامعه، فرهنگ و رسانه، 11 (42)، 310-279.
مشرف­الملک، مریم و سمیرامیس ابراهیمی (1397). «تحلیل گفتمان نظامی در منظومۀ خسرو و شیرین از منظر آمریّت گوینده»، پژوهشنامۀ نقد ادبی و بلاغت، 7(13)، صص 199-183.
نظامی گنجه­ای، الیاس بن یوسف (1374). خسرو و شیرین، تصحیح و حواشی حسن وحید دستگردی، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: قطره.
یوسف قنبری، فرزانه (1395). «سبک خوانش چندآوایی و رویکرد میخائیل باختین در منطق مکالمه (مورد مطالعه: منظومۀ خسرو و شیرین نظامی)»، همایش بین­المللی شرق­شناسی، فردوسی و فرهنگ و ادب پارسی، دورۀ 1.
یوسفیان، عارفه (1397). «بررسی، تحلیل و مقایسۀ عنصر گفتگو در منظومه­های نظامی و امیرخسرو دهلوی»، دانشگاه لرستان، استاد راهنما: محمدرضا حسنی جلیلیان، استاد مشاور: علی حیدری و علی نوری.