زبان، حافظه و مقاومت: بررسی میراث فرهنگی بومی و حاکمیت از طریق نظریه ایدئولوژی زبان در رمان «سارقان مغز استخوان» اثر چری دیمالین

شکری, ساهره; بزدوده, ذکریا

doi:10.22034/lda.2025.143958.1052

زبان، حافظه و مقاومت: بررسی میراث فرهنگی بومی و حاکمیت از طریق نظریه ایدئولوژی زبان در رمان «سارقان مغز استخوان» اثر چری دیمالین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات انگلیسی و زبانشناسی، دانشکدۀ زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

² دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی و زبانشناسی، دانشکدۀ زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

10.22034/lda.2025.143958.1052

چکیده

پژوهش حاضر، بررسی می‌کند که چگونه رمان سارقان مغز استخوان (۲۰۱۷) نوشتۀ چری دیمالین، زبان‌های بومی را به عنوان میراث فرهنگی، میراث تجسم‌یافته و ابزار مقاومت از طریق مفهوم ایدئولوژی‌های زبانی پاول وی. کروسکریتی به تصویر می‌کشد. این رمان، آینده‌ای را به تصویر می‌کشد که در آن مردم بومی آمریکای شمالی به دلیل توانایی‌شان در رؤیاپردازی دستگیر می‌شوند؛ پدیده‌ای که ارتباط نزدیکی با حافظۀ فرهنگی و زبان‌های اجدادی دارد. بنابراین، بحث اصلی بر این متمرکز است که چگونه رمان، زبان‌های بومی را هم به عنوان مخازن حیاتی حافظۀ فرهنگی و هم به عنوان شیوه‌های تجسم‌یافته و مستقلی که با جذب شدن مخالف هستند، ارائه می‌دهد. این مقاله با استفاده از چارچوب کروسکریتی، که با بینش‌هایی از لیان هینتون، ترزا مک‌کارتی و نظریۀ ادبی بومی تکمیل می‌شود، تحلیل متنی دقیقی از تصاویر رمان از زبان در رؤیاها، داستان‌ها و بقای روزمرّه انجام می‌دهد. این رویکرد، تفسیر ادبی را با انسان‌شناسی زبانی ترکیب می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه زبان، نه تنها به عنوان وسیله‌ای برای ارتباط، بلکه به عنوان یک نیروی هستی‌شناختی مرتبط با محیط، تبار و آیندۀ جمعی عمل می‌کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که دیمالین، زبان را غیرقابل استخراج و احیاکننده می‌داند و هم سیاست‌های تاریخی جذب و هم بهره‌برداری بیوتکنولوژیکی بالقوه را به چالش می‌کشد. علاوه بر این، این تحلیل با تأکید بر جنبه‌های تجسم‌یافته و اکولوژیکی حاکمیت زبانی در داستان‌های پساآخرالزّمانی، به پیشرفت پژوهش در مورد احیای زبان‌های بومی کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها