تحلیل گفتمان اضطراب و روان‌رنجوری در رمان نوجوان طعم سیب زرد بر اساس نظریۀ کارن هورنای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، با تکیه‌بر نظریۀ شخصیت کارن هورنای، به بررسی ساختار روانی شخصیت «سینا» در رمان طعم سیب زرد اثر ناصر یوسفی پرداخته است. روش تحقیق، کیفی، از نوع مطالعۀ موردی و مبتنی بر تحلیل محتوای قیاسی بوده و مفاهیم نظریۀ هورنای همچون اضطراب اساسی، نیازهای روان‌رنجورانه، خودانگارۀ آرمانی و سه سبک شخصیتی مطیع، پرخاشگر و گریزان به‌عنوان مقولات تحلیلی در تحلیل شخصیت به‌کار رفته‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که شخصیت سینا به‌طور مشخص در سبک روان‌رنجور «حرکت به‌سوی مردم» تثبیت‌شده و مؤلفه‌هایی همچون وابستگی افراطی، تأییدطلبی، ایفای نقش «پسر خوب»، شرم مزمن و گرایش به ساختن خودانگاره‌ای آرمانی در کنش‌ها و گفتار او بازتاب یافته‌اند. در مقابل، سبک‌های پرخاشگر و گریزان صرفاً به‌صورت گذرا و موقعیتی در او ظهور می‌یابند و ساختار پایدار روانی او را شکل نمی‌دهند. تحوّل شخصیت سینا در پایان داستان، آغاز رهایی از خودآرمانی و تلاش برای زیستن صادقانه با خویشتن واقعی را نشان می‌دهد. این تحوّل، با رویکرد هورنای به رشد روانی شخصیت‌های روان‌رنجور هم‌راستا است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نظریۀ هورنای، چارچوبی مؤثر برای تحلیل لایه‌های درونی شخصیت نوجوانان در متون ادبی فراهم می‌کند؛ به‌ویژه در بازنمایی اثرات روابط ناایمن و اضطراب‌های روانی در فرایند هویت‌یابی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار