تحلیل استعاره‌های رایج پیرامون تنوع زبانی در اذهان کنشگران اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری زبان‌شناسی، پژوهشگر زبانکدۀ ملّی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر بر اساس رویکرد استعاره­ای باتیستلا(Battistella) و رویکرد سه­لایه­ای رویز(Ruíz) به بازنمایی استعاره­های رایجی می­پردازد که در ارتباط با تنوع زبانی در اذهان کنشگران اجتماعی شکل گرفته است تا از این راه استعاره‌های غالب و برجسته‌تر را در ذهن این کنشگران مشخص نماید. داده­های پژوهش به‌صورت هدفمند برگرفته از متون مطبوعاتی ایران است که در بازۀ زمانی پهلوی دوم تا عصر کنونی پیرامون مسئلۀ تنوّع زبان­ها و تک­زبانگی در این مطبوعات انتشار یافته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده­ها به­صورت کتابخانه­ای انجام شده است. در تحلیل داده­ها به‌صورت کیفی و کمی مشخص شد که استعاره «زبان همچو ملت» بیشترین درصد را به خود اختصاص داده است. چنین بسامد بالایی حاکی از آن است که کنشگران اجتماعی بدون این­که تنوّع زبانی و جوامع چندزبانۀ کشورهای دنیا را در نظر بگیرند، فرضشان بر این است که «زبان و ملت» رابطۀ دوسویه با هم دارند و با این استدلال که ناشی از استعارۀ «زبان همچو ملت» است، چنین تصوّر می­کنند که تک­زبانگی، سبب انسجام و اتحاد گویشوران در یک ملت می­شود و تنوّع زبانی، منجر به تجزیه و ازهم‌گسیختگی ملت می­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آقاگل­زاده، فردوس. (1394). زبان­شناسی کاربردی و مسائل میان­رشته­ای، تهران: علمی.
خالق پناه، کمال و سنایی، علی. (1399). «مدرنیته و صورت بندی گفتمانی سیاست فرهنگی: تحلیل گفتمان سیاست فرهنگی دولتی در ایران (1285 ه. ش. تا به امروز)». جامعه‌شناسی کاربردی (مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان)، 31(3 (پیاپی 79) )، 57-74.
رسولی، حسین؛ رضا دهقانی و علیرضا کریمی. (1396). «سیاست‌های زبانی پهلوی اول در کردستان و پیامـدهای آن (با تأکید بر مدارس)». فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی، 8 (30)، 98-78.
کلان، امیر. (2018). چه کسی از آموزش چندزبانه می‌‌هراسد؟ ترجمۀ هیوا ویسی، نسخۀ دیجیتالی فارسی.
محمدی، عادل. (2023). تصوّرات نادرست پیرامون زبان، سوئد: نشر 49books.
یاری قلی، بهبود؛ منصفی، رؤیا. (1402). «واکاوی مفهوم زبان مادری در اسناد آموزش‌وپرورش و بررسی نمود آن در جامعه با تکیه بر چارچوب تحلیل انتقادی گفتمان»، پژوهشهای زبانی, 14(2), 160-131.