تحلیل گفتگوهای خسرو و شیرین در منظومۀخسرو وشیرین نظامی (برپایۀجفت‌های هم‌جوار)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان

10.22034/lda.2025.143360.1040

چکیده

تحلیل مکالمه، یکی از راه‌های کشف معانی در پاره‌گفتارهاست. این نوع بررسی و تحلیل هرچند زیر مجموعۀ تحلیل گفتمان قرار می‌گیرد اما به صورت مجزّا و با بررسی هر پاره‌گفتار می‌توان نحوۀ تعامل طرفین گفتگو و معانی مدّنظر آن‌ها را دریافت. جفت‌های هم‌جوار یکی از جنبه‌های مورد بررسی در تحلیل مکالمه است، که از طریق آن می توانیم به چگونگی انتقال معنا و سپس تفسیر آن‌ها پی ببریم. با بررسی این جنبه از تحلیل مکالمه در مکالمه‌های میان خسرو و شیرین، ما می‌توانیم جایگاه یک پاره‌گفتار در جفت هم‌جوار را با توجّه به بافتی که در آن قرار گرفته‌اند، تعیین کنیم و ساختارهایی که خسرو یا شیرین برای پاسخگویی ترجیح می‌دهند، بیابیم و به تحلیل آن‌ها بپردازیم. این پژوهش به روش توصیفی– تحلیلی به تحلیل مکالمه‌های خسرو و شیرین در منظومۀ خسرو وشیرین بر پایۀ جفت‌های هم‌جوار پرداخته است. نتایج پژوهش بیانگر این است که خسرو و شیرین به نوبت سخن می‌گویند و نوبت‌های گفتگو را رعایت می‌کنند و در این میان، کسی که بیشتر از دیگری پاره‌گفتارهای مرتبط با سخن دیگری را بیان می‌کند، شیرین است و در مقایسه با خسرو بیشتر از او هم، از تمثیل برای ابراز دیدگاه خود و تثبیت هویّت پادشاهی خود استفاده می‌کند؛ امّا خسرو به طور عامدانه برخی از سخنان شیرین را نادیده گرفته و پس از چندین نوبت گفتگو که پافشاری شیرین را مشاهده می‌کند خود را ملزم به پاسخگویی دانسته و جفت‌های هم‌جوار با سخنان شیرین را بیان می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار