بررسی و تحلیل زمینه‌های شکل‌گیری داستان کوتاه هورامی در دو دهه‌ی گذشته (1380 تا 1400)؛ الزامات، خاستگاه و کارکردهای آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر ارشد زبان، فرهنگ و ادبیات هورامی

2 کارشناس ارشد ادبیات تطبیقی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 استادیار بنیاد دایرە المعارف اسلامی، تهران، ایران

10.22034/lda.2025.142667.1028

چکیده

داستان کوتاه هورامی، اکنون همچون نوعی ادبی و مستقل، در ادبیات هورامی مشخصات خود را دارد و نمی‌توان سهم این گونه‌ را در توسعه‌ی زبان هورامی نادیده گرفت. ژانر مورد نظر، نقشی تأثیرگذار در ابراز تجربه‌ها، احساسات و نمایاندن دغدغه‌های فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی در جامعه‌ی هورامان داشته است. از یک سو پرچمدار پاسداشت فرهنگ و مفاهیم ملی کُردی بوده و از دیگرسوی سدی استوار و نگهبانی راستین در برابر جریان‌های معارض بوده است. اکنون هم بدل به بخشی بنیادین در پیوند با گذشته‌ی فرهنگی هورامان گشته است. نویسندگان این داستان‌ها با ترسیم اوضاع اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی هورامان در داستان کوتاه، برای بیداری توده و هشدار وضع فرهنگی موجود تلاش کرده‌اند. در این پژوهش سعی شده است ضمن تعریف داستان کوتاه، عوامل جریان‌ساز آن مورد بررسی قرار گیرد. به سبک دوره‌ی برخی داستان‌ها اشاره و برخی عوامل فرعی پیدایش این ژانر ادبی که تأثیری مثبت یا منفی در تعریف نوع خاستگاه تاریخی و شیوه‌ی رشد آن داشته‌اند، مورد کنکاش قرار گیرد. از این نظر، تحلیل ادبیات معاصر هورامی با رویکردی علمی، خوانشی در چارچوب نقد ادبی مدرن می‌باشد. هدف چنین خوانشی، دستیابی به عوامل مؤثر، ماهیت مفاهیم و شیوه‌ی صحیح برخورد با آن‌هاست. بررسی روند تحولات و برخی اتفاقات تاریخی جغرافیای هورامان و خارج از آن، یکی از پیکره‌های بنیادین این پژوهش می‌باشد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد پدیده‌ی جنگ، مهارجت هورامی‌ها به خارج زادبوم خویش، اینترنت، رسانه‌های کُردی، شبکه‌های اجتماعی و همایش داستان کوتاه هورامی محرکی مؤثر در پیدایش این نوع ادبی تلقی می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار