بررسی و تحلیل تقابل های روایی در قصه های مجید (برساختی گفتمانی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک

چکیده

روایت­شناسی، دانش بررسی و تحلیل متون داستانی است که از خلال آن، شگردهای روایی، نظام و ساختار حاکم بر اثر، پیوند اجزا و عناصر روایی با درون­مایه و... کشف می­شود. در این پژوهش به بررسی و تحلیل تقابل روایی در قصه­های مجید پرداخته شده است. تقابل­ها از عناصر روایی به شمار می­روند که از طریق آن­ها، پویایی و تحرّک روایت­ها، درجۀ باورپذیری و قبول آن­ها، اوج و گره­افکنی­های روایی و... معنادار می­شوند. قصه­های مجید، مجموعه قصه­هایی است که مرادی کرمانی، از زبان راوی درون داستانی (مجید) و با توجه به جهان معرفتی کودک- نوجوان آن را نوشته است. از آنجا که قصه­های مجید، جهان معرفتی کودک- نوجوان را به تصویر می­کشد بنابراین می­توان تفاوت تقابل­های روایی بزرگسال و کودک- نوجوان را نیز از خلال این قصه­ها نشان داد که این تقابل­ها در نوع خود، شکل­دهندۀ گفتمان داستان هستند. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه­ای انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مرادی کرمانی با استفاده از تقابل دو دنیای معرفتی (بزرگسال در وجود بی­بی؛ و کودک- نوجوان در وجود مجید) روایت مورد نظر خود را خلق کرده است. راوی درون داستانی نیز دقیقاً با تکیه بر بلاغت خاص خود که بیشتر متکی بر حواس پنجگانه است، رخدادهای داستانی را روایت کرده است و از قضا همین موارد نشان می­دهند تقابل­ها، نشان دهندۀ دو نوع دیدگاه و جهان­بینی حاکم است یکی دیدگاه کودک- نوجوان و دیگری دیدگاه بزرگسال.

کلیدواژه‌ها